“Fráið” í okrinu.

Það er hið besta mál að alvöruumræða er komin í gang um það, hvernig við erum dregin á asnaeyrunum um grýtta jörð fáokunar  í landinu, hvernig við höfum verið fífluð og táldregin. Einn liður í þeim táldrætti er orðið “frá”.

 

Eitthvað kostar í auglýsingum “frá” þessu eða hinu verðinu. Það þýðir í raun, að varningurinn kostar aldrei eingöngu hina uppgefnu upphæð. Ég tók pakkaferð hjá Heimsferðum til Montreal um daginn. Verð “frá” um 35 þús. krónum. Með gistingu. Og fararstjórn. Allur pakkinn. Flott. Allur pakkinn? Við nánari eftirgrennslan kostaði aukalega 3800 kr á mann að taka rútuna með hópnum frá flugvellinum niðurá hótel fram og til baka. Leigubílar, sem t.d. fjórir hefðu getað tekið, hefðu kostað um 70 Can $ eða um 3500 kr. Nú segja þeir áreiðanlega þar á bæ, að þarna sé einmitt “fráið” ljóslifandi komið. Einhverjir gætu átt vini og kunningja til að sækja sig á flugvöllinn og því væri ekki réttlátt að rukka þá um rútufarið. Hina verður því hinsvegar að rukka á okurverði. Skv. öllum viðteknum viðhorfum er samt pakkaferð pakki með öllu innifalið. En þeir, sem hugsa þannig eru lentir í gildru. Og hvað má þá segja um “skráningargjaldið” 2500 kr.? Um það er ekkert val. Þessutan er bætt við forfallatryggingu, um 2000 kr. án þess að spyrja hvort þess sé óskað. Þannig er kostar “fráið” í þessu dæmi tæplega 25% til viðbótar hinu auglýsta “frá-”verði. Þetta er “frá-”leit blekkingaraðferð, sem ekki ætti að líðast.  Önnur ferðaskrifstofa auglýsir pakkaferð til  Tenerife      (Úrval/Útsýn) . “Nýtt glæsilegt hótel......með útsýni yfir flóann....”. Þegar betur að er gáð kostar það reyndar 27000 til viðbótar, ef óskir eru uppi um það, að fá herbergi með þetta útsýni í tvær vikur.

 Ég fjallaði fyrir margt löngu (7.4. sl) um tannlækninn, sem tók rúmlega þrefalda auglýsta upphæð fyrir skoðun á barni vegna viðbóta, sem hann skáldaði sjálfur (“atferlisfæðilega meðferð” og “heilbrigðisráðgjöf”). Hafði samt ekkert “frá” á gjaldskrá sinni.  Nú eru tannlæknar einmitt að berjast fyrir þeim mannréttindum að hafa ekki gjaldskár sínar of áberandi eða aðgengilegar og allra síst fyrir TR. Ég gat forðum einnig póstsendingar, þar sem bætt var við um 40% gjaldi vegna “eldsneytiskostnaðar”.Það er mikið neytendamál að stöðva þessi bellibrögð, sem allt morar af á ótrúlegustu stöðum. Í mínum augum er þetta, þegar á öllu er á botninn hvolft, ekki minna mál en meint verðsamráð í fáokunarumhverfi íslenskra verslunahátta. Hér er reglan sú, að birta eigi verð MEÐ virðisaukaskatti, svo að dagljóst sé fyrir neytendann hvað varningurinn kostar. Á sama hátt ætti að innleiða reglur, sem sporna myndu við því að við neytendur séum fíflaðir með umgreindum hætti. Það er gott að heyra þá áherslu, sem viðskiptamálaráðherra leggur á neytendamál. Helst finnst mér að ráðuneyti hans yrði ekki síður kennt við neytendur en viðskipti.